Ο Βασίλης Αλεξάκης γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα, ενώ σε ηλικία 17 ετών έφυγε με υποτροφία για την Λιλ της Γαλλίας, όπου σπούδασε δημοσιογραφία. Το 1968, λόγω της δικτατορίας των συνταγματαρχών, επέστρεψε στη Γαλλία όπου και εγκαταστάθηκε πλέον μόνιμα, εξασκώντας το επάγγελμα του δημοσιογράφου (συνεργαζόμενος με έντυπα όπως το La Croix και La Quinzaine littéraire, ενώ στο ραδιόφωνο με την France Culture), του κριτικού βιβλίου για την εφημερίδα Le Monde και του χρονογράφου.
Ο Βασίλης Αλεξάκης έγραψε τα πρώτα του μυθιστορήματα (Το σάντουιτς, Τα κορίτσια του Σίτυ Μπουμ-Μπουμ κ.ά.) στα γαλλικά, ενώ το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε στη μητρική του γλώσσα, το «Τάλγκο» (1982), γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Συγγραφέας μεταξύ άλλων του «Κλαρινέτου», του «Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα», του «Οι ξένες λέξεις», του «Παρίσι-Αθήνα» και του «Γιατί κλαις;», συνέχισε όλη του τη ζωή να ταξιδεύει ανάμεσα στις δυο γλώσσες, καθώς, όπως έχει πει ο ίδιος, «καμία δεν πρόδωσε και καμία από τις δύο δεν τον είχε ποτέ προδώσει». Το έργο του αγαπήθηκε ιδιαίτερα σε Ελλάδα και Γαλλία, αλλά και σε πολλές ακόμα χώρες όπου μεταφράστηκε.
Πέρα από τη συγγραφή, ο Αλεξάκης είχε ασχοληθεί επίσης με το χιουμοριστικό σκίτσο και με τον κινηματογράφο. Είχε σκηνοθετήσει την ταινία μικρού μήκους Είμαι κουρασμένος (βραβείο Φεστιβάλ Τουρ και Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου), τις τηλεταινίες Ο Νέστωρ Χαρμίδης περνά στην επίθεση και Το Τραπέζι και τη μεγάλου μήκους Αθηναίοι (Α΄ βραβείο διεθνούς φεστιβάλ ταινιών χιούμορ του CHAMROUSSE).
Για το συγγραφικό του έργο, ο Αλεξάκης είχε τιμηθεί με τα βραβεία Αλμπέρ Καμί, Αλεξάντρ Βαιλάτ, Σαρλ Εσμπραγιά, με το Βραβείο Medicis για το βιβλίο του «Η μητρική γλώσσα, με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας για το έργο του «μ.Χ.» και με το Μεγάλο Βραβείο της Γαλλικής Γλώσσας για το σύνολο του έργου του.
Το 2017 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας από το τμήμα Γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.