ΕΙΝΑΙ παγκοίνως γνωστή η τεράστια πνευματική και πολιτιστική προσφορά των Αρμάνων (βλαχόφωνων Ελλήνων) στον Ελληνισμό. Ιδιαίτερα, στην οργάνωση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στα χωριά και στους αρμανόφω νους οικισμούς συνέβαλαν πολλοί και ποικίλοι κοινωνικοί, οικονομικοί και πολιτιστικοί παράγοντες. Κυρίως, όμως, αυτές οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες αποτελούν καρπό της ευποιίας και της φιλανθρωπίας (αλληλεγγύης) των ίδιων των Αρμάνων.
Κατά συνέπεια, η διερεύνηση της εκπαίδευσης των αρμανόφωνων Ελλήνων κατά την περίοδο 1833-1932 στη Δυτική Μακεδονία, όπως τα όριά της διαμορφώθηκαν μετά την απελευθέρωσή της το έτος 1912, παρουσιάζει ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον.
Και αυτό, γιατί πρώτον αυτή η εκπαίδευση αναπτύχτηκε σε μια ατμόσφαιρα ανταγωνισμών των υπόδουλων λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μάλιστα λίγο πριν την κατάρρευσή της. Δεύτερον, γιατί η παρούσα έρευνα περιλαμβάνει και τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των Αρμάνων (βλαχόφωνων Ελλήνων) των πρώτων δεκαετιών του ελεύθερου ελληνικού βίου στη Δυτική Μακεδονία.