Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας είναι ένα από τα έργα που δεν χάνουν ποτέ την αξία τους. Από το 1891-1892 που πρωτοπαίχθηκε στην Οδησσό και στην Πόλη, πέρασε γρήγορα στην Αθήνα, αγαπήθηκε παντού και κατέκτησε την πιο ζηλευτή θέση στο νεοελληνικό δραματολόγιο. Στον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας δεν υπάρχουν πια τα νεκρά θέματα της αρχαίας ιστορίας που συνηθίζονταν τότε, ούτε οι άκαμπτοι ιαμβικοί στίχοι σε αρχαΐζουσα γλώσσα, ούτε τα πομπώδη πρόσωπα των δήθεν καπεταναίων του 1821 να απαγγέλλουν με στόμφο ρητορικούς λόγους σε άψογη καθαρεύουσα· ανέβαινε τώρα στη σκηνή η σύγχρονη ζωή, η ελληνική ύπαιθρος με το άρωμά της, το χωριό με την αγνότητα και τη δροσιά της ομορφιάς του, το δημοτικό τραγούδι, οι θρύλοι, οι ακατάληπτες παραδόσεις και οι ευλαβικές συνήθειες, τ’ αρχοντικό ξεφάντωμα του πανηγυριού, τα βάσανα της φτώχειας και απάνω απ’ όλα η ομορφιά και η αγνότητα της ζωής του χωριού στην πιο ιδανική μορφή του.
♦
Πηγή εμπνεύσεως της υπόθεσής του στάθηκε το ποίημα του Γ. Ζαλοκώστα "Μια βοσκοπούλα αγάπησα...".
Για να συνθέσει το έργο του αυτό ο Κορομηλάς, όπως μας πληροφορεί ο γιός του, "γύρισε τη Ρούμελη και το Μορηά επαρχία-επαρχία, για να ζήσει και να αισθανθεί, αστός αυτός, τη μυστική φωνή της υπαίθρου. Εγέμισε την ψυχή του εντυπώσεις. Κατά εκατοντάδες εμάζεψε τα ελληνικά μοτίβα. Και γεμάτος από φως ελληνικό εξαναγύρισε στας Αθήνας ενθουσιασμένος. Η φουστανέλλα και το γιορντάνι τον είχαν αιχμαλωτίσει... Έπλεξε ένα ποιμενικό ειδύλλιο γύρω από το αριστοτεχνικό ποιηματάκι του Ζαλόκωστα, τη Βοσκοπούλα, που θαρρείς πως βγαίνει από τα κατάβαθα της ελληνικής ψυχής. Ποτέ δεν φάνηκε ευτυχέστερος στη ζωή του ο Κορομηλάς όσο στις είκοσι μέρες που έγραφε τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας. Όρθιος, αντικρίζοντας τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, απήγγειλε και έγραφε επάνω στο ορθό του γραφείο, τον κάθε δεκαπεντασύλλαβο".
Τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας τον έγραψε ο Κορομηλάς το 1890 και δόθηκε για να παιχθεί το καλοκαίρι του 1891, αλλά το ανέβασμά του ματαιώθηκε για λόγους οικονομικούς. Τον Δεκέμβριο όμως του ίδιου έτους παίχτηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον περιοδεύοντα ελληνικό θίασο των Αθηνών "Μένανδρο" με τους Ταβουλάρηδες. Ήταν τόσος ο ενθουσιασμός που ξεσήκωσε στους εκεί Έλληνες, τόση η συγκίνηση και το παραλήρημα του πλήθους ώστε να κάνει τους Τούρκους να θυμώσουν και να σκεφθούν τη διακοπή των παραστάσεων, που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. "Η ιστορική πρωτεύουσα γίνεται και πνευματική και ο Δημ. Κορομηλάς εγκαινιάζει νέαν δραματικήν περίοδον" έγραφε από την Κωνσταντινούπολη ο ανταποκριτής της "Εφημερίδος".
Από τότε ανεβάστηκε στη σκηνή πολλές φορές, μεταπλάστηκε σε μυθιστόρημα, έγινε ταινία κινηματογραφική, λυρικό μελόδραμα και γνώρισε πολλές τιμές και δόξες.
