Στο χώρο των εργασιακών σχέσεων αρκετές ρυθμίσεις, κανονιστικές ή συμβατικές, χρησιμοποιούν την ηλικία ως λόγο διαφορετικής μεταχείρισης. Από τη στιγμή που τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο θεσπίστηκε η απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας, όλες αυτές οι ρυθμίσεις υποβάλλονται σε έλεγχο προκειμένου να κριθεί η συμβατότητά τους με την απαγόρευση ηλικιακών διακρίσεων. Βέβαια, οι απαγορεύσεις διακρίσεων δεν ισχύουν απόλυτα και αυτό ισχύει και για την ηλικία. Τόσο ο ενωσιακός όσο και εθνικός νομοθέτης επιτρέπουν διαφοροποιήσεις με βάση την ηλικία, και μάλιστα σε μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με άλλα προσωπικά στοιχεία, που αποτελούν και αυτά απαγορευμένα κριτήρια διάκρισης. Ο προσδιορισμός των λόγων που κατ’ εξαίρεση δικαιολογούν διακρίσεις αποτελεί και για την ηλικία κομβικό σημείο στην όλη προστασία έναντι των διακρίσεων. Στη μονογραφία αυτή εξετάζονται όλες οι περιπτώσεις διακρίσεων λόγω ηλικίας σε όλο το φάσμα της εργασιακής σχέσης, από την πρόσληψη μέχρι και τη λύση της, και ελέγχεται η συνδρομή λόγων που κατ’ εξαίρεση επιτρέπουν τη διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας. Η αντιμετώπιση των ηλικιακών διακρίσεων ξεχωριστά από τις διακρίσεις για άλλους λόγους είναι επιβεβλημένη, γιατί η ηλικία, σε σχέση με τα λοιπά προσωπικά στοιχεία που επίσης απαγορεύεται να αποτελέσουν κριτήρια διάκρισης (π.χ. φύλο, εθνοτική ή φυλετική καταγωγή, πεποιθήσεις), εμφανίζει ορισμένες ιδιαιτερότητες, οι οποίες δεν επιτρέπουν, ως προς όλα τα ζητήματα, την ενιαία αντιμετώπισή τους. Στόχος της μονογραφίας είναι η συστηματική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ζητήματος των ηλικιακών διακρίσεων, το οποίο έχει αναχθεί σε κεντρικής σημασίας ζήτημα των εργασιακών σχέσεων.
Πρόλογος
1Ι. Οι ιδιαιτερότητες της απαγόρευσης διάκρισης λόγω ηλικίας σε σχέση με τις λοιπές απαγορεύσεις διακρίσεων
5ΙΙ. Γενική αρχή της ίσης μεταχείρισης και απαγόρευση διακρίσεων
9ΙIΙ. Νομοθετικό πλαίσιο
91. Ευρωπαϊκό δίκαιο
9α. Οδηγία 2000/78
13αα. Η σύμφωνη με την οδηγία 2000/78 ερμηνεία του εθνικού δικαίου
18ββ. Η απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας ως γενική αρχή του ενωσιακού δικαίου
21β. Άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ
272. Εθνικό δίκαιο
27α. Ο έλεγχος των διακρίσεων με βάση την ηλικία πριν από την θέσπιση της ειδικής απαγόρευσης
32β. Νόμος 4443/2016
35ΙV. Πεδίο εφαρμογής
38V. Άμεσες και έμμεσες διακρίσεις
391. Άμεσες διακρίσεις
462. Έμμεσες διακρίσεις
46α. Έννοια και σκοπός
48β. Το πραγματικό της έμμεσης διάκρισης
56VI. Λόγοι που δικαιολογούν διακρίσεις λόγω ηλικίας
571. Διαφορετική μεταχείριση για λόγους δημόσιας τάξης, ασφάλειας προστασίας της υγείας και προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων
592. Διαφορετική μεταχείριση λόγω επαγγελματικών απαιτήσεων
643. Διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας προς εξυπηρέτηση κοινωνικοπολιτικών στόχων
64α. Η ενωσιακή ρύθμιση
73β. Η εθνική ρύθμιση
77VII. Διακρίσεις κατά τη σύναψη της σύμβασης εργασίας
771. Η ηλικία ως κριτήριο επιλογής του υποψηφίου
782. Πρόβλεψη ανώτατου ορίου ηλικίας για την πρόσληψη
843. Συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου με ηλικιωμένους εργαζομένους
864. Συμβάσεις εργασίας διαλείπουσας απασχόλησης με νέους εργαζομένους και αυτοδίκαιη λύση τους με τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας τους
89VIII. Διακρίσεις λόγω ηλικίας ως προς τους όρους παροχής της εργασίας.
891. Διάκριση ως προς την αμοιβή
932. Διακρίσεις ως προς το ύψος των εργοδοτικών εισφορών σε επαγγελματικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα
963. Διακρίσεις ως προς την άδεια αναψυχής
98IX. Διακρίσεις ως προς τη λύση της σύμβασης εργασίας
981. Προθεσμίες καταγγελίας
1002. Η ηλικία ως λόγος καταγγελίας
1033. Επιλογή του απολυτέου στις απολύσεις για οικονομικοτεχνικούς λόγους
103α. Η ηλικία ως κριτήριο επιλογής
111β. Επιλογή κατά ηλικιακές ομάδες
1194. Αυξημένη προστασία από την απόλυση
1245. Αποζημίωση απόλυσης
1396. Συμβάσεις εργασίας με όριο ηλικίας
144α. Γενικά όρια ηλικίας στον ιδιωτικό τομέα
155β. Γενικά όρια ηλικίας στον δημόσιο τομέα
158γ. Ειδικά όρια ηλικίας
162X. Συνταξιοδοτικά προγράμματα
166XI. Έννομες συνέπειες από την παράβαση της απαγόρευσης διακρίσεων λόγω ηλικίας
174XII. Βάρος απόδειξης
