Συνέντευξη στη  Γεωργία Χάρδα / περιοδικό TIMELINK

Συνέντευξη της συγγραφέως Αντωνίας Θεοχαρίδου στον Τάσο Αγγελίδη Γκέντζο.

Τα θεατρικά κείμενα τα σκηνοθετώ με κάθε λεπτομέρεια, ακούω τις φωνές, τα γέλια και τα κλάματα των ηρώων μου, παρακολουθώ τα ψυχολογικά τους σκαμπανεβάσματα, παίζω μαζί τους «τις κούκλες». 

 Ο Μιχάλης Σωτηρίου είναι Ψυχίατρος, Συντονιστής Δ/ντής Ψ.Τ.Γ.Ν. Καβάλας

Κύριε Σωτηρίου, ποια είναι η πρώτη αίσθηση που σας δημιουργήθηκε καθώς διαβάζατε  το Πορτοκάλι γλυκό;

Η πρώτη αυθόρμητη αίσθηση και αντίληψη μετά την ανάγνωση του θεατρικού κειμένου της συγγραφέως  κας Αντωνίας Θεοχαρίδου ήταν: “ Μια ‘τολμηρή βουτιά στα βαθειά νερά ενός πολύ κοινού αλλά αγνώστου για την επιστήμη, ακόμα, προβλήματος”. Αλλά αυτό δεν είναι μειονέκτημα, γιατί είμαι από αυτούς που μετά από χρόνια αναγνώσεων, τόσο επιστημονικών όσο και λογοτεχνικών έργων, έχω πειστεί πως η λογοτεχνία όλων των εποχών (ποιητές, πεζογράφοι θεατρικοί συγγραφείς, σεναριογράφοι κ.α), βοηθά τους επιστήμονες, τους ερευνητές, καθοριστικά μερικές φορές. Οι επιστήμονες βοηθούνται, πιθανόν,  από την ενστάλαξη μιας  μερικής ή σφαιρικής, αλλά και μερικές φορές, μιας υπερβατικής προσέγγισης που χαρακτηρίζει τους δημιουργούς τού γραπτού λόγου. Θυμηθείτε τον Όμηρο, τους τραγικούς συγγραφείς, τον Ιούλιο Βερν, τον Ντοστογιέφσκι, τον Παπαδιαμάντη και χιλιάδες άλλους. Είναι ενδιαφέρον, ετούτη την εποχή να δούμε  πόσα πολλά, διεθνώς, γραπτά λογοτεχνήματα αναφέρονται στο θέμα της άνοιας.

ΙΣΙΔΩΡΑ :  Ποια πιστεύετε είναι η διέξοδος από τον εφιαλτικό κόσμο της άνοιας, , κύριε Σωτηρίου; Προς τα πού θα πάει η νέα επιστήμη του Νου στα χρόνια που έρχονται;

Πως επιτυγχάνεται αυτή;

ΣΩΤΗΡΙΟΥ : Ανατρέχω στο τέλος του θεατρικού κειμένου της κας Αντωνίας Θεοχαρίδου, στη Σκηνή 7. Αυτή που ο  ‘από μηχανής θεός’, δηλαδή η συγγραφέας δημιουργώντας μια ανατροπή (εισάγεται και η σύζυγος του Άνου η Κίτυ) φέρνει την κάθαρση-λύτρωση. Οι πρό άνοιας σύζυγοι, ξανασυναντώνται ώς ασθενείς και οι δυό. Και, παρότι δεν μπορούν να ανακαλούν, μνημονικά την προηγούμενη συζυγική σχέση τους, δημιουργούν μια νέα συναισθηματική σχέση. ( σελ. 62)

ΚΙΤΥ: Από πού είπαμε ότι είστε;

ΑΝΟΥΣ: Από μακριά, πολύ μακριά, από ένα μέρος γεμάτο πορτοκαλιές…Η μάνα μου έφτιαχνε πάντα πορτοκάλι γλυκό όταν έπαιρνα καλούς βαθμούς. Είχαμε μια μεγάλη αυλή και εμένα με έβαζε  πάντα να στέκομαι εκεί στο κέντρο, κι όλοι μαζεύονταν γύρω μου και γελούσαν…

ΚΙΤΥ: Τί ωραία που τα λέτε! Είστε τόσο τρυφερός άνθρωπος… Σας ευχαριστώ πολύ για την παρέα!

ΑΝΟΥΣ: Κι εσείς τόσο όμορφη! Χαίρομαι πολύ για τη γνωριμία. Είμαι σίγουρος ότι θα περάσουμε υπέροχα εδώ μαζί…

Αυτή η έξοδος του θεατρικού έργου της κας Θεοχαρίδου έχει κάτι το αισιόδοξο μέσα στο σκοτεινό βυθό του προβλήματος άνοια. Αυτή η τελική εξέλιξη του έργου είναι, θα τολμούσα να πώ, σα να μας δείχνει μιαμετα-μνημονική (όχι βέβαια μετα-μνημονιακή) δυνατότητα συνέχισης της επικοινωνίας του ανοϊκού με τους ανθρώπους και το περιβάλλον του, χρησιμοποιώντας μια μετα-ανοϊκή κωδική συναισθηματική γλώσσα.

Άλλωστε, ο Έρικ Καντέλ*, Ψυχίατρος, Ψυχαναλυτής, Μοριακός Βιολόγος ( Βραβείο Νόμπελ, 2000) στο βιβλίο του ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΜΝΗΜΗ έγραψε χαρακτηριστικά: «… Στη μελέτη της αποθήκευσης της μνήμης, βρισκόμαστε τώρα στους πρόποδες μιας μεγάλης οροσειράς. Γνωρίζουμε, κάπως, τους μηχανισμούς αποθήκευσης της μνήμης αλλά χρειαζόμαστε να διευκρινίσουμε ποιά νευρωνικά κυκλώματα λειτουργούν σε κάθε είδος μνήμης. Πώς κωδικοποιούνται π.χ.,οι εσωτερικές μας αναπαραστάσεις, μια μελωδία, μια εμπειρία, μια σκηνή. Χρειάζεται η μελέτη σύνθετων νευρωνικών συστημάτων και πώς αυτά συγκροτούν μια λογική αναπαράσταση».

Μέχρι τότε, άς ασκούμε τις ψυχονοητικές μας λειτουργίες, άς μην ταλαιπωρούμε τα ευαίσθητα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου μας (με τοξική διατροφή και τρόπους ζωής ), άς δημιουργούμε, σαν κοινωνία, υπηρεσίες για την ανακούφιση των ανοϊκών και των φροντιστών τους και άς διαβάζουμε σχετικά βιβλία, όπως το Πορτοκάλι Γλυκό της Αντωνίας Θεοχαρίδου, που, στις μέρες μας, βοηθούν στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίησή μας απέναντι στην άνοια, τον ανοϊκό ασθενή, τον σκληρά δοκιμαζόμενο φροντιστή, την κοινωνία μας.