Το παρόν έργο, αποτελεί ερμηνεία και ανάλυση του άρθρου 312 Π.Κ. με την νέα του μορφή, όπως ισχύει σήμερα, μετά την τροποποίησή του με τον Ν. 4322/2015 ΦΕΚ Α΄ 42/27-4-2015, με αφορμή το θλιβερό συμβάν του φοιτητή της Γαλακτοκομικής Σχολής Βαγγέλη Γιακουμάκη, ο οποίος είχε πέσει θύμα bullying από τους συμφοιτητές του. Εκείνο που κάνει την συγκεκριμένη διάταξη να ξεχωρίζει, από τις άλλες διατάξεις σωματικών βλαβών, είναι το προστατευόμενο έννομο αγαθό. Αυτό είναι πέραν από την σωματική υγεία του θύματος και η ψυχική, η οποία υπό την προϊσχύσασα μορφή του άρθρου, αποτελούσε μονάχα αντικείμενο ερμηνείας αλλά και προβληματισμού. Η ρητή πρόβλεψη της ψυχικής υγείας, κάνει πλέον την συγκεκριμένη διάταξη μοναδική, αφού για πρώτη φορά ποινικοποιείται στην ποινική επιστήμη το bulling και μάλιστα όταν στρέφεται και κατά οποιουδήποτε ενήλικα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ................................................................................................................................ VII
ΕΙΣΑΓΩΓH...................................................................................................................................... 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ιστορική και συγκριτική επισκόπηση της πρόκλησης βλάβης
με συνεχή σκληρή συμπεριφορά
Ι) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ................................................................................................................. 9
ΙΙ) ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ............................................................................................... 18
α) Το Γερμανικό Ποινικό Δίκαιο...................................................................................... 19
β) Το Αυστριακό Ποινικό Δίκαιο..................................................................................... 24
γ) Το Ιταλικό Ποινικό Δίκαιο............................................................................................. 27
δ) Το Νορβηγικό Ποινικό Δίκαιο..................................................................................... 30
ε) Το Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο........................................................................................ 32
III) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.............................................................................................................. 34
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Το προστατευόμενο έννομο αγαθό ................................................................................. 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ο Κυρωτικός Ποινικός Κανόνας του άρθρου 312 Π.Κ.
Ι) ΧΑΡΑΚΤΗΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ................................................ 59
1) Διακεκριμένη παραλλαγή του άρθρου 308 Π.Κ. .................................................. 62
2) Γνήσιο πολύτροπο ή υπαλλακτικά μικτό έγκλημα.............................................. 67
3) Γνήσιο έγκλημα ενέργειας (παρ. 1 και 2 εδ. α), έγκλημα γνήσιας
παράλειψης (παρ. 2 εδ. β΄)........................................................................................... 69
4) Έγκλημα διαρκές............................................................................................................. 73
5) Απλό έγκλημα παρ. 1 μη γνήσιο ιδιαίτερο έγκλημα παρ. 2.............................. 75
6) Έγκλημα ουσιαστικό ή έγκλημα αποτελέσματος................................................. 77
7) Έγκλημα βλάβης............................................................................................................. 78
8) Έγκλημα απλό.................................................................................................................. 80
9) Έγκλημα ιδιόχειρο ή σωματοπαγές.......................................................................... 80
10) Έγκλημα με κανονική υποκειμενική υπόσταση ................................................ 81
ΙΙ) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ................................................... 84
1) Ενεργητικό υποκείμενο ή δράστης του εγκλήματος............................................ 84
α) Δράστης οποιοσδήποτε ......................................................................................... 85
β) Δράστης ανήλικος..................................................................................................... 85
γ) Δράστης αυτός που συνδέεται με σχέση εξάρτησης...................................... 69
Α) Αυτός που έχει την επιμέλεια του θύματος........................................................... 87
Β) Αυτός που έχει την προστασία του θύματος........................................................ 98
Γ) Αυτός που συνοικεί με το θύμα............................................................................... 100
Δ) Αυτός που τελεί σε σχέση εργασίας ή υπηρεσίας με το θύμα...................... 102
Ε) Αυτός που το έχει υπό την εξουσία του................................................................ 104
ΣΤ) Αυτός στον οποίο του το έχουν εμπιστευτεί για ανατροφή,
διδασκαλία, επίβλεψη ή φύλαξη έστω και προσωρινή ............................. 106
2) Παθητικό υποκείμενο ή θύμα του εγκλήματος..................................................... 115
Α) Ενήλικα Πρόσωπα..................................................................................................... 116
Β) Ανήλικα Πρόσωπα..................................................................................................... 116
Γ) Ανυπεράσπιστα Πρόσωπα...................................................................................... 119
3) Πράξη προσβολής......................................................................................................... 121
Α) Σωματική κάκωση ή βλάβη της σωματικής ή ψυχικής υγείας ................... 121
Β) Συνεχής σκληρή συμπεριφορά............................................................................. 127
Γ) Συστηματική παραμέληση ...................................................................................... 132
ΙΙΙ) ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ.............................................................................................................. 139
Α. ΜΟΡΦΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑΣ........................................................... 139
Β. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΛΑΝΗ.................................................................................................. 143
Γ. ΝΟΜΙΚΗ ΠΛΑΝΗ............................................................................................................ 144
ΙV) ΠΟΙΝΙΚΗ ΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ.................................................................... 147
V) ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΑΔΙΚΟΥ......................................................................................... 156
Α. Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΘΟΝΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 308 ΠΑΡ. 2 Π.Κ. ............. 156
Β. ΛΟΓΩ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΥ................................................................................................ 158
VI) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟΥ ΛΟΓΩ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗΣ ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΡΑΣΤΗ 161
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Μορφές εμφανίσεως του εγκλήματος της βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά του άρθρου 312 Π.Κ.
I) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑΣ........................................................................................... 165
ΙΙ) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ.................................................................................... 174
Α. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΕΙΑ ΕΝΝΟΙΑ.................................................................. 175
α) Άμεση ή φυσική αυτουργία.................................................................................... 175
β) Έμμεση αυτουργία..................................................................................................... 176
γ) Συναυτουργία.............................................................................................................. 177
Β. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΕΝΗ ΕΝΝΟΙΑ.................................................................. 181
α) Ηθική αυτουργία......................................................................................................... 181
β) Συνέργεια...................................................................................................................... 185
αα) Άμεση ή αναγκαία συνέργεια........................................................................... 185
ββ) Απλή συνέργεια.................................................................................................... 187
ΙΙΙ) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΡΡΟΗΣ............................................................................................ 189
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Δικονομικά ζητήματα
Ι) Η ΔΙΩΞΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ......................................................................................... 203
ΙΙ) ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ.............................................................................. 209
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Ενδοοικογενειακή βία Ν. 3500/2006............................................................................ 217
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Δικαιοπολιτική θεώρηση της βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά......... 231
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ....................................................................................................................... 237
