Στο βιβλίο εξετάζονται συγκριτικά τα οριστικά άρθρα της ελληνικής και της ιταλικής.
Η ελληνική εμφανίζει αρθρικές λειτουργίες ήδη από τα καταγεγραμμένα ομηρικά κείμενα (8ος αιώνας π.Χ.), ενώ η ιταλική περίπου από τον 8ο αιώνα μ.Χ. στο έργο Laparodia della ‘lex salica’. Πηγή του οριστικού άρθρου και στις δύο γλώσσες υπήρξαν οι δεικτικές αντωνυμίες. Περιγράφονται συστηματικά οι διαφορές διαχρονικής εξέλιξης και συγχρονικής κατανομής που εμφανίζει το οριστικό άρθρο στις δύο γλώσσες και στη συνέχεια αυτές οι διαφορές ερμηνεύονται εντός της «θεωρίας της γραμματικοποίησης». Αφετηρία της ανάλυσης είναι ότι η συγχρονική κατανομή του άρθρου σε κάθε γλώσσα απαιτεί διαχρονική και πραγματολογική ερμηνεία.
Η μελέτη του οριστικού άρθρου δείχνει ότι η Γραμματική των φυσικών-ιστορικών γλωσσών δεν είναι μια a priori ολοκληρωμένη γνωστική ολότητα, αλλά συγκροτείται από τις πραγματολογικές και σημασιολογικές πιέσεις των συμφραζομένων. Αυτές ωθούν ορισμένα στοιχεία να γίνουν «αυτόματα» και «υποχρεωτικά», δηλαδή να ενταχθούν στη Γραμματική. Υπό αυτήν την έννοια, το οριστικό άρθρο συζητείται ως πρωτοτυπική περίπτωση «ανάδυσης» γραμματικής κατηγορίας.
Για τα περιεχόμενα του βιβλίου, πατήστε εδώ
Η Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1988) και διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999). Έχει διδάξει μαθήματα
Γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλονίκης, ενώ από το 2008 διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια.
Οι έρευνές της επικεντρώνονται σε ζητήματα σύγκρισης της ελληνικής και της ιταλικής γλώσσας. Μέρος αυτών των ερευνών έχει διεξαχθεί στα ιταλικά Πανεπιστήμια του Σαλέρνο, της Παβίας, του Λέτσε. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, επίσης, ανήκει η ιστορική μελέτη των γλωσσικών
ζητημάτων αλλά και των γλωσσολογικών θεωριών. Οι εργασίες της κινούνται εντός των λειτουργιστικών γλωσσολογικών προσεγγίσεων και πιο συγκεκριμένα εντός της «θεωρίας της γραμματικοποίησης» και της «αναδυόμενης γραμματικής».
