"Το ΚΚΕ αναγνώρισε το δικαίωμα του "μακεδονικού λαού" για εθνική αποκατάσταση και αυτοδιάθεση στην Πέμπτη Ολομέλεια (30-31) Ιανουραρίου 1949, στην Αλβανία)". Και αυτό είναι μόνο ένα από τα ιστορικά γεγονότα που αποκαλύπτονται με την ανάγνωση των εγγράφων από τα γιουγκοσλαβικά και βουλγαρικά αρχεία.

Χρειάστηκε να περάσει σχεδόν μισός αιώνας, αλλά και να μεσολαβήσει η πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, ούτως ώστε σημαντικά ιστορικά αρχεία, τα οποία έχουν άμεση σχέση και με τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, να γίνουν προσιτά στους ερευνητές και φυσικά να ακολουθήσει η ενδελεχής, η αποστασιοποιημένη από το πολωτικό κλίμα δεκαετιών, ανάλυσή τους.

"Μετά τη δημοσίευση των κειμένων αυτών", σημειώνει ο Παντελής Βούλγαρης, "επιβάλλεται να ανοίξουν τα κλειστά αρχεία του ΚΚΕ. Θα είναι προσφορά στους ερευνητές και στο ελληνικό λαό".