Η δέκατη πέμπτη ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Κ. Θ. Δημαρά έφερε στο βήμα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών τον καθηγητή της ιστορίας της πολιτικής σκέψης στο Πανεπιστήμιο του Cambridge John Robertson. Γνωστός στην κοινότητα των μελετητών του Διαφωτισμού και της διανοητικής ιστορίας της Ευρώπης από τις μελέτες του για τις εκδηλώσεις της παιδείας και των ιδεών του Διαφωτισμού στη Σκωτία και τη Νάπολη και για την ειδικότερη συμβολή του στην έρευνα της ανάπτυξης των ιδεών της κλασικής πολιτικής οικονομίας, ο John Robertson έχει συνεισφέρει με το έργο του σε μια αξιόλογη ανανέωση του πεδίου σπουδής του Διαφωτισμού. Τούτο οφείλεται κυρίως στη διεύρυνση της γεωγραφικής βάσης της θεματολογίας του και στην επίγνωση, που είναι αισθητή στο έργο του, για εξελίξεις, ιδέες και πρόσωπα στην ευρύτερη περίμετρο του κόσμου του Διαφωτισμού που συνθέτουν ένα περιεκτικότερο ανθρώπινο πλαίσιο προβληματισμού για την πολιτισμική αλλαγή που βίωνε στο σύνολό της η ευρωπαϊκή ήπειρος κατά τη σχετική ιστορική εποχή. Στη σύγχρονη συζήτηση για τον προσδιορισμό των διανοητικών φαινομένων που συνέθεταν ότι αποκαλούμε Διαφωτισμό, ο John Robertson ταυτίστηκε με την άποψη της βαθύτερης θεωρητικής ενότητας που προσέφερε το συνεκτικό υπόβαθρο σε ένα πλέγμα διανοητικών εκδηλώσεων οι οποίες χαρακτηρίζονταν από εξαιρετική πολλαπλότητα και ποικιλία. Η συστηματική εφαρμογή της συγκριτικής μεθόδου, που διακρίνει το σημαντικό πρόσφατο έργο του για τον Σκωτικό και Ναπολιτάνικο Διαφωτισμό, του έχει επιτρέψει να αναδείξει ό,τι αποκαλεί `κοινή διανοητική μέριμνα` ως στοιχείο συνοχής που δικαιολογεί να θεωρούμε τον Διαφωτισμό ως ενιαίο διανοητικό φαινόμενο παρά τις κατά περιοχές διαφοροποιήσεις και ιδιομορφίες. Η θέση αυτή κατά τη γνώμη μου συνιστά πειστική απάντηση στις ποικίλες απόπειρες να `αποδομηθεί` ο Διαφωτισμός σε πολλαπλά και ασύνδετα μεταξύ τους φαινόμενα της πνευματικής ιστορίας. (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]