Το καρτεσιανό cogito
Και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-6835-28-5
Έννοια, Αθήνα, 4/2011
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 14.84 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
14 x 21 εκ., 280 σελ.
Περιγραφή

Κεντρικό άξονα στη νεότερη φιλοσοφία αποτελεί η έννοια του υποκείμενου, η οποία συνδέεται πρωτίστως με τον ορθολογισμό, καθώς θεμελιώνεται στο καρτεσιανό cogito. Εγκαταλείποντας τη σχολαστική παράδοση, ο Καρτέσιος, οδηγεί τη φιλοσοφία σε μια καινούργια οδό στην οποία το υποκείμενο κατακτά το δικαίωμα του πρωταγωνιστή, κυριαρχεί στη σκηνή και διατηρείται σταθερά σε αυτή την προνομιακή θέση από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. Για να εξεταστούν ο ρόλος του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία, στην παρούσα μελέτη επιχειρείται πρώτα η διερεύνηση των καταβολών του καρτεσιανού εγχειρήματος, εκεί όπου εντοπίζεται αρχικά ο σχηματισμός του υποκειμένου: τη στιγμή δηλαδή της ανάδυσής του σε ένα `Εγώ που σκέπτεται`, το οποίο δεν καθιερώνεται μόνο στα πεδία του φιλοσοφικού στοχασμού, αλλά προβάλλεται εξίσου στα πεδία της επιστήμης, εκεί όπου θα κυριαρχήσει το κρίσιμο και πολυσήμαντο ερώτημα των ορίων της γνώσης. Ακολουθεί η ανάλυση του Πρώτου και του Δεύτερου στοχασμού, εκεί όπου το υποκείμενο θέτει, την ύπαρξή του, παρακολουθώντας την αυστηρή τάξη που επιβάλλουν οι κανόνες του Λόγου και, τέλος, θίγονται οι βασικές κατευθύνσεις όπου γίνονται αισθητές οι προβολές του καρτεσιανού cogito, σε αναφορά με το ευρετικό μέσο επικοινωνίας των φιλοσόφων, που είναι η γλώσσα τους. Γιατί ο μετασχηματισμός του υποκειμένου αποτυπώνεται στη φιλοσοφική γλώσσα και, εντοπίζοντάς τον σε αυτήν, είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε ταυτοχρόνως και τη μορφή του φιλοσόφου που τον επιχειρεί.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Οι καταβολές του καρτεσιανού εγχειρήματος
1. Η ορθολογική προοπτική της μεσαιωνικής φιλοσοφίας
2. Από την Αλήθεια του Υπέρτατου Όντος στην πραγματικότητα του όντος
3. Η ανάδυση του υποκειμένου. Η καρτεσιανή στιγμή
4. 'Από τους κήπους της Τουραίν στη χώρα της πολικής αρκούδας'
5. Θρησκεία και Πολιτική
6. Η αυτονόμηση του υποκειμένου
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Ο σχηματισμός του 'στοχαζόμενου υποκειμένου'
1. Το σκηνικό
2. Η αμφιβολία
3. Η ηλικία της ωριμότητας. Ο Λόγος
4. Οι αισθήσεις, η τρέλα και το όνειρο
5. Η ζωγραφική
6. Τα μαθηματικά
7. Η ριζική αμφιβολία και η κοινή αντίληψη για τον Θεό
8. Ο Πονηρός Δαίμων
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Το Cogito
1. Η δεύτερη μέρα της δοκιμασίας
2. Η πρώτη μεγάλη αλήθεια
3. Εγώ και το σώμα μου
4. Ο νους και η ψυχή
5. Ένα κομμάτι κερί
6. Η ημέρα του Θεού
7. Η θεωρία της ιδέας
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Οι προβολές του καρτεσιανού εγχειρήματος
1. Αντιρρήσεις, συγκλίσεις και αποκλίσεις
2. Το υποκείμενο της εμπειρίας
3. Το υποκείμενο της ευαισθησίας
4. Το υπερβατολογικό υποκείμενο
5. Το ρομαντικό υποκείμενο
6. Το διαλεκτικό υποκείμενο
Βιβλιογραφία

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00