Στις μέρες μας κατακλυζόμαστε από γραπτά που ασχολούνται με τα θέματα αυτού εδώ του τομιδίου. Υπήρχε κανείς ουσιαστικός λόγος να προστεθεί ένας ακόμη τίτλος στην κορεσμένη ίσως αγορά; Στο διόλου ρητορικό ερώτημα την απάντηση θα τη δώσει ο αναγνώστης. Ωστόσο, θα τον παρακαλούσα να προσέξει κάπως τις χρονολογίες της πρώτης δημοσίευσης των μελετών, που αρχίζουν το 1985, όταν σάρωνε τον τόπο μας μια παράλογη αισιοδοξία, η οποία, στο όνομα ενός αφελούς «σοσιαλιστικού» ανθρωπ(οκεντρ)ισμού, παρέσερνε ό,τι ουσιώδες είχε απομείνει από τον πολιτισμό μας. (. . .) Από την άλλη πλευρά σήμερα, στο έτος 2000, όλοι πλέον μιλούν ανοιχτά για εκκλησιαστική κρίση, που συνεπάγεται αναπόδραστα και κρίση της εκκλησιαστικής-λατρευτικής τέχνης. Όμως μόλις λίγα χρόνια πριν, όποιος τολμούσε να θέσει υπό συζήτηση αρχές, που εν ονόματι του μακαριστού Φώτη Κόντογλου είχαν περιβληθεί τον χαρακτήρα του απαραβίαστου, αντιμετώπιζε είτε περιφρονητική σιωπή είτε χλευασμό και ανιστόρητους λίβελλους. Δίνεται, λοιπόν, η ευκαιρία να ξαναϊδωθούν πιο νηφάλια τα πράγματα από όλους -ιερωμένους, θεολόγους, αρχαιολόγους, ιστορικούς- με τη συγκέντρωση μερικών κειμένων. (. . . )

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]