Προλεγόμενα εις την ερώτησιν περί Θεού
Εναίσιμος επί διδακτορία διατριβή υποβληθείσα εις την Φιλοσοφικήν Σχολήν του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-333-229-9
Γρηγόρη, Αθήνα, 2000
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 20.28 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 303 σελ.
Περιγραφή

Αφετηρία της παρούσης μελέτης υπήρξεν εν υπόμνημα εις το χωρίον των `Εννεάδων`: `ούτε ουν τι ούτε ποιόν ούτε ποσόν ούτε νους ούτε ψυχή· ουδέ κινούμενον ουδ` αυ εστώς, ουκ εν τόπω ουκ εν χρόνω, αλλά το καθ` αυτό μονοειδές, μάλλον δε ανείδεον προ είδους ον παντός, προ κινήσεως, προ στάσεως· ταύτα γαρ περί το ον, α πολλά αυτό ποιεί`, το οποίον ανεκοινώθη υπό του γράφοντος την 25 Ιουνίου 1956 εις το περί Πλωτίνου φροντιστήριον του καθηγητού G. Ralfs εν Αμβούργω. Το μελέτημα εκείνο απετέλεσε τον `σπερματικόν λόγον` της ανά χείρας διατριβής.
Την ανάπτυξιν της εργασίας διέκοψεν εν Αϊδελβέργη βαρυτάτη ασθένεια, αλλ` εις το βίωμα του πόνου, της εγκαταλείψεως και του ερχομένου θανάτου έζησεν ο γράφων την μεταλλαγήν της θεωρητικής απασχολήσεως εις πρόβλημα ζωής. Εις το υπ` αριθ. 12 δωμάτιον του γερμανικού νοσοκομείου ησθάνθη εντός του την μετάπτωσιν της ερωτήσεως περί Θεού εις ερώτησιν τον Θεού περί αυτού ως ερωτώντος, την μετατροπήν της σχέσεως `Εγώ-αυτό` εις `Συ-εγώ`, την μετουσίωσιν του θέλω εις γενηθήτω. Εις την ασθένειάν του οφείλει ουχί μόνον ολόκληρον την προσωπικήν στάσιν του έναντι της ερωτήσεως του έργου αυτού, αλλ` ό,τι αγιώτερον ηξιώθη να βιώσει μέχρι σήμερον.
Ότε η ασθένεια παρήλθεν, η μελέτη του δεν ήτο πλέον απλή ενασχόλησις, αλλ` αγών καταξιώσεως. Έκτοτε, καθ` όλον το διάστημα της εν τω εξωτερικώ διαμονής του, εθεώρησε την συστηματικήν σπουδήν της περί Θεού ερωτήσεως ως `μέγιστον μάθημα`. Σκοπός του υπήρξεν η αυτολύτρωσις, προϋπόθεσιν της οποίας εθεώρει την γνώσιν. Εις το τέλος της εργασίας του είχεν αντιληφθή, ότι το τελευταίον της γνώσεως προ του Υπερβατικού είναι η αυτοσυνείδησις της συμβατικότητος του κοσμικού της Είναι ότι εις την ερώτησιν περί Θεού, η οποία ζητεί να πραγματευθή ό,τι αναιρεί τον κόσμον των πραγμάτων, δεν δίδει την απάντησιν ο λόγος, το ερωτηματικόν της πραγματικότητας, αλλ` εν `ρήμα`, το οποίον οφείλει να μη κατάγηται `εκ του κόσμου τούτου`, εφ` όσον θα ωμίλει περί τον Υπερπραγματικού και ότι ο λόγος, η τάσις από του ενθάδε προς το επέκεινα, ούτε ενθάδε ούτε επέκεινα, αλλ` ο σύνδεσμός των, εάν θα είναι πιστός εις εαυτόν, θα μείνει `αδόκιμος περί την πίστιν` και το `δοκίμιον της πίστεως`, διά της συνειδήσεως όμως των ορίων και δια τον υπερβατισμού του, θα είναι η αξίωσις και η καταξίωσις της πίστεως, ως υπευθύνου, ενσυνειδήτου και αγωνιστικής υπερβάσεώς του ουχί εκ του κόσμου προς τον Θεόν, αλλ` εκ του Θεού προς τον κόσμον. [...] 12 Δεκεμβρίου 1957, Σπυρίδων Κυριαζόπουλος


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ
ΜΕΡΟΣ 1ον:
Ι. Η ΚΑΤΑΦΑΣΙΣ
Η συσχέτισις του Ενθάδε προς το Υπερβατικόν εν τω Καθολικισμώ, α) Η ομοιότης των ετέρων, β) Causa exemplaris - Η οντολογική διαφορά του Ποσού εκτός της Καθολικής θεωρήσεως του Θεού - Αι αρχαί του καταφατικού Σχολαστικισμού - Το κριτήριον της αγαθότητος - Η διάσπασις της Φυσικής Θεολογίας (Ο Θεός και η Κίνησις) - Θεός 'σπερματικός' - Coincidentia oppositorum, α) Αρχή και εμφάνισις, β) Γεωμετρική θεμελίωσις και ερμηνεία - Η Αντινομία και το Γίγνεσθαι - Θεολογία του όντος - Το αξίωμα της Αναλογίας: Analogia entis - Ο Αριστοτελισμός και το διανοητικόν είδωλον του Θεού - Η νόησις της νοήσεως: Intelligentia divina και της νοήσεως: intellectus humanus - Η υπέρβασις του λόγου
ΙΙ. Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ
Γνωσεολογία της Αποφατικής Θεολογίας - Μεθοδολογικά - Η Γραφή
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
-Η ΑΡΧΗ
Ο κριτικός λόγος του Ηρακλείτου - Η θεολογική κριτική του Ξενοφάνους - Εμπεδοκλής, Αναξαγόρας, Πρωταγόρας - Η παρμενίδειος οντολογία του Πλάτωνος, α) Ο 'Παρμενίδης', β) Ο Παρμενίδης - Το Μη ον
-Η ΑΚΜΗ
1. Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ
-Οι Φιλόσοφοι
Η 'Ενολογία' του Πλωτίνου - Ο αγνωστικισμός του Πρόκλου - Γιαχβέ και Λόγος (Ο Ιουδαίος έλλην Φίλων) - Το αποφατικόν σύστημα του Μωυσέως μπέν Μαιμούν
-Οι Πατέρες
Ωριγένης α) Ωριγένης και Πλάτων, β) Το ελληνικόν πέρας, γ) Αι αποφατικαί αρχαί - Ιουστίνος και Κλήμης - Μ. Αθανάσιος, Μ. Βασίλειος και Γρηγόριος ο Θεολόγος - Ο 'κατά ερευνητών' Εφραίμ ο Σύρος - Γρηγόριος Νύσσης, α) Η αποφατική ερμηνεία της Γραφής, β) Το 'αειδές' Θείον - Το 'Ακατάληπτον' του Χρυσοστόμου - Ο συστηματικός Ιωάννης ο Δαμασκηνός - Ο κλασσικός της Αποφάσεως Διονύσιος, α) Νεοπλατωνίζων χριστιανισμός, β) Πρόκλος και Διονύσιος, γ) Η 'υπερούσιος αοριστία', δ) Αρεοπαγιτικά, ε) Διονύσιος και Νικόλαος Κουζάνος - Η θετικότης της αποφατικής διαθέσεως των Πατέρων
2. Ο ΛΑΤΙΝΙΚΟΣ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ
Η Θεολογική διαλεκτική της αγνοίας του Αυγουστίνου - M. Felix, Lactantius, Hieronymus - O graecorum graecus Ioannes Scotus Eriugena ως νεοπλατωνικός Θεολόγος - Το παράπονον του Anselmi Cantuariensis - Ο αποφατικός Θωμάς Ακυϊνάτης - Petrus Abaelardus, Albertus Magnus, Ioannes Duns Scotus, Meister Eckhart - Νικόλαος Κουζάνος, α) Ο πρόδρομος της νέας σκέψεως, β) Visibilium invisibilitas γ) Η έλλειψις της Καθολικής ορθοδοξίας
Γ. Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ
1. Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΕΝΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Ο αντιδιανοητισμός του Μ. Luther - Ο 'Θεολόγος του συναισθήματος' F. Schleiermacher - Η αξίωσις ετερότητος του S. Kierkegaard - Η θεολογική αντίληψις του Πέρατος των συγχρόνων: T. Tillich, K. Heim, H. Thielicke, F. Gogarten, R. Bultmann και H.-H. Schrey - 'Η κρυπτολογία' των Ελβετών Emil Brunner και Karl Barth - Η Αποκάλυψις ως αποκάλυψις της κρυπτότητος του Θεού
2. Η ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Θεολογία της άρσεως του λόγου περί Θεού - Η κριτική της γνώσεως του Immanuel Kant - Η 'περατολογία' του Johann Gottlieb Fichte - F.W.J. von Schelling και Ed. von Hartmann - Η συνείδησις του Πέρατος ως αυτοσυνείδησις της σκέψεως του 20ου αιώνος, α) Ο εσωτερικός υπερβατισμός του πνεύματος, β) Η ιδεολογική αυτοκατάφασις του πνεύματος - Ο Karl Jaspers, α) Υπερβατικότης και 'κρυπτογραφικότης' (Schiffrenheit), β) Η αυτοκαταλυτική διαλεκτική
3. Η ΠΟΙΗΣΙΣ
Holderlin, Herder, Angelus Silesius, Goethe - Η 'Ωδή των αγγέλων' του Joost van den Vondel - Ο αποδιδόμενος εις τον Γρηγόριον τον Ναζιανζηνόν 'Ύμνος εις Θεόν' του Πρόκλου και ο προβληματισμός του
ΚΡΙΤΙΚΑ
Αι βασικαί αποφατικαί αρχαί. α. Το Άρρητον (deus ineffabilis), I. Η αυτοάρνησις του λόγου, ΙΙ. 'Η αρρητολογία', β. Η σοφή άγνοια (docta ignorantia), I. Η αγνοούσα γνώσις του Ν. Κουζάνου [...]
ΠΑΡΑΤΗΡΙΣΙΣ
ΜΕΡΟΣ 2ον:
Ι. Η ΤΑΥΤΙΣΙΣ
ΙΙ. Η ΤΑΥΤΟΤΗΣ
ΕΓΕΛΙΑΝΗ 'ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ'
ΜΕΡΟΣ 3ον:
Ι. Η ΑΠΟΥΣΙΑ
ΑΙΤΙΑ - ΑΙΤΙΑΤΑ
ΚΡΙΣΙΣ - ΚΡΙΤΙΚΗ
ΙΙ. Η ΓΕΝΕΣΙΣ
Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Η ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΓΟΝΙΑΣ
ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΣ
Η ΣΧΕΣΙΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΣ
Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Η ΠΙΣΤΙΣ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΑΙ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00