[...] Σε ηλικία γεροντική ο Πλάτων, με τέτοια συσσωρευμένη εμπειρία ζωής, αλλά και με πνευματική διορατικότητα και ηθική γαλήνη, απότοκες της πολυχρόνιας διδασκαλίας του και της πολυφρόντιδης συγγραφής των κλασσικών στους έπειτα αιώνες έργων του πολιτικής φιλοσοφίας και φιλοσοφίας καθόλου, επιχείρησε και σχεδόν περάτωσε τη συγγραφή του έργου `Νόμοι`.
Με το έργο αυτό, χρονικά τελευταίο, αλλά πρώτο σε όγκο, εκδομένο μεταθανάτια, ο μέγιστος φιλόσοφος αναδεικνύεται και μέγας νομικός. Είναι όμως οι Νόμοι όχι απλώς σύγγραμμα νομοθεσίας, αλλά και σύγγραμμα, έστω σε μικρότερη έκταση, κοινωνικής ιστορίας του δικαίου, και ιδιαίτερα φιλοσοφικής ηθικής, όπως και φιλοσοφίας της Ιστορίας. Στη φιλοσοφία της Ιστορίας είχαν προηγηθεί ο Ησίοδος και ο Αισχύλος ή και άλλοι με ποιητικές συλλήψεις, ο Ηράκλειτος, ο Πρωταγόρας και ο Δημόκριτος με φιλοσοφικές συλλήψεις. Ο Πλάτων αντιμετώπισε φιλοσοφικά την Ιστορία, με αυτο-ανάβλυστο λογισμό προπάντων, χωρίς να είναι προσδεμένος στις ποιητικές αυτές είτε φιλοσοφικές συλλήψεις της, αν και μάλλον δεν τις αγνοούσε.
Γνώριμα σήμερα, νεωτερικά, θεωρήματα φιλοσοφίας της Ιστορίας υπάρχουν διάσπαρτα σε διάφορα έργα του Πλάτωνος, χωρίς όμως σχηματικότητες και μονομέρειες είτε άμετρες εντάσεις, και σχεδόν πάντοτε διατυπωμένα πυκνότατα. Ο μέγιστος φιλόσοφος είχε πολύτροπη σύλληψη της Ιστορίας και σύμμετρη προς την πραγματικότητα. Δεν αγνοεί τον οικονομικό παράγοντα και την τεχνική της παραγωγής, αλλά συνεκτιμάει και τα οικολογικά στοιχεία και τις γεωλογικές ή κλιματικές μεταβολές, όπως και τη βιολογική ακμή είτε παρακμή των ανθρώπινων γενεών, ή και τις συνέπειες των επιδημιών και των πολέμωνo προβάλλει την ελευθερία του ανθρώπου και τα ηθικά του συναισθήματα, σύστοιχα όμως και τους διάφορους κοινωνικούς σχηματισμούς, και άλλοτε με αναδρομή στους αρχέγονους ανθρώπους και στην προοπτική του απέραντου ιστορικού χρόνου, άλλοτε με ανασκόπηση του βίου των ιστορικά εξελιγμένων ανθρώπων εξαίρει το κύρος του νου του ανθρώπου, αλλά και αναλύει τις ψυχικές του δυνάμεις στη λειτουργική τους σχετικότηταo επισημαίνει την καταπίστευση του ανθρώπου με σπουδαία και αδήριτη αποστολή, αλλά και τη μικρότατη αξία του ως όντος υποκείμενου στη μεγαλοδυναμία της θεότητας ή και συγκριτικά προς την απεραντοσύνη του κόσμου.
Σημαντικά στοιχεία φιλοσοφίας της Ιστορίας υπάρχουν και σε προγενέστερους των `Νόμων` διάλογους, ιδιαίτερα στον `Πρωταγόρα` και στον πολύ μεταγενέστερόν του `Πολιτικόν`, εκφρασμένα όμως σ` αυτούς υπό μορφή μύθου προπάντων. Οι `Νόμοι` περιέχουν κυρίως όχι εκφράσεις μυθικές αλλά διαλογισμούς φιλοσοφίας της Ιστορίας, και με συνολικό αντικείμενο πολύ ευρύτερο του αντίστοιχου στους προγενέστερους διάλογους.
