Όταν διαβάζει κανείς ένα νέο βιβλίο ώριμου, οπωσδήποτε, και γνωστού ποιητή πρέπει να υπερνικά μια σειρά από προκαταλήψεις. Μια απ` αυτές είναι ότι ο δημιουργός οφείλει κάποτε να σταματά να δημοσιεύει ή και να γράφει και μάλιστα σε κείνο ακριβώς το χρονικό σημείο όπου -κατά πρόβλεψη που, συνήθως, διαψεύδεται- η γραμματολογία του μέλλοντος θα αποφασίσει για το απόγειο της δημιουργικότητάς του. Μια άλλη, όχι λιγότερο διαδεδομένη, προκατάληψη απαιτεί από τον ποιητή να μείνει προσηλωμένος στην αρχική φάση του έργου του στο όνομα μιας μονολιθικής ενότητας και συνέπειας: να γράφει, αίφνης, `ειδυλλιακά` αν άρχισε με τέτοια και να μην αποτολμά `φιλοσοφικά` ή `μεταφυσικά` ανοίγματα.
Ο Οδυσσέας Ελύτης με το `Σηματολόγιον` προκαλεί -και εξουδετερώνει- και τις δύο αυτές προκαταλήψεις.
Η πρόκληση έγκειται καταρχήν στο ότι ένας από τους λιγότερο διδακτικούς ποιητές μας γνωμολογεί απερίφραστα και κατά κάποιο τρόπο γίνεται ο δοξογράφος του εαυτού του. Ρητή ένδειξη σ` ένα από τα εσωτερικά φύλλα της συλλογής μας πληροφορεί ότι το βιβλίο φιλοξενεί ρήσεις από το ανέκδοτο ποιητικό έργο `Μαρία Νεφέλη`. Ξέραμε από συνεντεύξεις του ίδιου ότι δουλεύει στη σύνθεση ενός ποιητικού έργου, όπου ο ποιητής διαλέγεται με μια νέα κοπέλα. Τα ποιητικά λοιπόν αποφθέγματα του `Σηματολογίου` έχουν αποσπαστεί από ένα ευρύτερο ποιητικό σύνολο και μας επιτρέπεται να εικάσουμε ότι αποτελούν τους πυρήνες και τα συμπυκνωμένα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν ο ποιητής και το πρόσωπο που μιλάει μαζί του ή παράλληλα μ` αυτόν. Το βέβαιο είναι ότι ο Ελύτης καταρτίζει ένα `Σηματολόγιον`, δηλαδή ένα βιβλίο κωδικοποιημένων σημάτων, που ακριβώς επειδή εδώ δεν είναι ναυτικά ή εμπορικά η αποκρυπτογράφησή τους εξαρτάται εξίσου από την ευαισθησία και νοημοσύνη του δέκτη και την εύστοχη μετάδοση από τον σηματωρό. [...]