Η ιστορία των νεότερων χρόνων της Καλύμνου, δηλαδή στους αιώνες της ιπποτοκρατίας (1314-1523) και της τουρκοκρατίας (1523-1912), είναι ιστορία κοινωνικών αγώνων και ταξικών συγκρούσεων. Τα `προνόμια` του λαού στην υγεία, την παιδεία και την πολιτική εκπροσώπηση κατοχυρώθηκαν από την εποχή των ιπποτών, αναγνωρίστηκαν επί τουρκοκρατίας και θεσμοποιήθηκαν από τη δημογεροντία Καλύμνου, υποχρεωτικά, ως κοινωνική πολιτική. Η κυριαρχία της ιεράς μονής του Αγίου θεολόγου Πάτμου στην Κάλυμνο με το μονοπώλιο των ελαιοτριβείων (12ος-19ος αι. ) έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Καλύμνου και στην πορεία της οικονομίας του νησιού. Κρίσιμες φάσεις της ιστορίας των νεότερων χρόνων της Καλύμνου ήταν ο εμφύλιος πόλεμος που προκάλεσαν οι καταχρήσεις, το 1837, και η εν γένει πολιτική των δημογερόντων, και ακολούθως η μορφωτική επανάσταση στα 1840-1841. Η δημογεροντία Καλύμνου, μετά από βίο αιώνων, υποχρεώθηκε το 1896 να συντάξει τον `Κανονισμό Λειτουργίας της Δημογεροντίας` (Συνταγματικό Χάρτη) και να θεσμοθετήσει τη λαϊκή κυριαρχία και ένα καθεστώς δημοκρατίας με ανθρώπινο πρόσωπο.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]