Η ηθική (θεωρητική και πρακτική) κατά το 18ο και 19ο αιώνα στην ελληνική εκπαίδευση: Διδακτικά εγχειρίδια, κανόνες σχολικής ζωής και συμπεριφοράς, συστήματα αξιών
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-467-458-9
Κυριακίδη Αφοί, Θεσσαλονίκη, 2013
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 22.50 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 336 σελ.
Περιγραφή

Η παρούσα εργασία εντάσσεται στην εκδοτική σειρά του Ιστορικού Αρχείου Νεοελληνικής Εκπαίδευσης (ΙΑΝΕ), το οποίο λειτουργεί από το 1990 στον Τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Στη σύσταση του ΙΑΝΕ οδήγησε από τη μια η έλλειψη από τη νεοελληνική επιστήμη ενός κέντρου έρευνας Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και από την άλλη η διαπίστωση ότι η Ιστορία της Εκπαίδευσης του Νεοελληνισμού δεν ταυτίζεται με εκείνην του νεοελληνικού κράτους. Επιπλέον, ενώ η ιστορία μέσα στα στενά όρια του νεοελληνικού κράτους βασιζόταν σε αρκετά δημοσιευμένα, ή εν πάση περιπτώσει, προσπελάσιμα δεδομένα, η ιστορία της εκπαίδευσης πέραν των ορίων του κράτους καθιστούσε απαραίτητη και επείγουσα την ανεύρεση, δημοσίευση και αξιοποίηση του λανθάνοντος πρωτογενούς υλικού απ` όλο το χώρο της Βαλκανικής, που κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας αποτέλεσε περιοχή ελληνικής παιδείας.
Το παραπάνω κενό στη νεοελληνική επιστήμη έχει τη φιλοδοξία να συμπληρώσει το ΙΑΝΕ, το οποίο έθεσε ως στόχους του, καταρχάς, τη συλλογή, την ταξινόμηση και τη διαφύλαξη αρχειακού υλικού και πηγών σχετικών με την Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και, εν συνεχεία, την επεξεργασία και την αξιοποίηση του συλλεχθέντος υλικού από ερευνητές και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τομέα Παιδαγωγικής που εργάζονται επιστημονικά στο χώρο αυτό.


[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]

ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Το πλαίσιο διαμόρφωσης της έννοιας της Ηθικής
Η Ηθική (θεωρητική και πρακτική) στην Ελλάδα κατά το 18ο αιώνα: Από τις παραινέσεις και τη θεοκρατική Ηθική στην πολιτική-κοσμική Ηθική
Εισαγωγικά:
Η έννοια της Ηθικής στην ευρωπαϊκή διανόηση από το 18ο έως το 19ο αιώνα
Η 'πρώιμη φάση' της θεωρίας της Ηθικής στον ελληνικό χώρο (18ος - πρώτες δεκαετίες 19ου αιώνα)
Αντώνιος Βυζάντιος. Πρώτα βήματα διαχωρισμού της ηθικής από τη θεολογία
Καισάριος (Κωνσταντίνος) Δαπόντες (1713/14-1784): έμμετρη απόδοση της Χρηστοήθειας
Η έννοια της Ηθικής μέσα από τα κείμενα του Ιώσηπου Μοισιόδακα
Νέος κώδικας ηθικών και κοινωνικών αξιών από το 1790 έως το 1800
Δημήτριος Δάρβαρης: 'Πας άνθρωπος φύσει εφίεται της ευδαιμονίας'
Η έννοια της Ηθικής όπως διαμορφώνεται στον ελληνικό χώρο τον 19ο αιώνα
Εισαγωγικά
'Ο παιδαγωγός οφείλει να διδάξη τον τρόφιμόν του ουχί μόνον γράμματα και επιστήμας, αλλά και το τιμίως ζην': Η επίδραση του έργου του Φραγκίσκου Σοαύιου 'Στοιχεία της Λογικής, Μεταφυσικής και Ηθικής' στην ελληνική εκπαίδευση στις αρχές του 19ου αιώνα
Θεωρητικό πλαίσιο και σημαντικοί εκπρόσωποι των εκδόσεων που σχετίζονται με την Ηθική (19ος αιώνας)
Σύστημα αξιών για τον παιδαγωγό και τον παιδαγωγούμενο
Η Έννοια της Ηθικής και το σύστημα αξιών στον Βενιαμίν Λέσβιο, Κωνσταντίνο Κούμα και Νεόφυτο Βάμβα
Βενιαμίν Λέσβιος: Ηθική είναι η επιστήμη η τον άνθρωπον διδάσκουσα πως πρέπει να φέρηται προς τους περί αυτόν
Νεόφυτος Βάμβας: Η Ηθική είναι η επιστήμη των ηθών και των καθηκόντων με τέλος την ευδαιμονίαν του ατόμου
Κωνσταντίνος Κούμας: Η Ηθική είναι η επιστήμη των αρχικών νόμων του πνεύματος
Ο Α. Ρ. Ραγκαβής συναντά τον Ι. Κάμπε
Δημήτρης Παπαρρηγόπουλος: Ο προσδιορισμός της έννοιας της Ηθικής σε καθήκοντα του ατόμου ως χριστιανού και ως πολίτη
Κ. Παπαδούκας: Ηθική ανάπτυξη και άσκηση του λογικού και της συνείδησης
ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Τα κείμενα
1. Αντώνιος ο Βυζάντιος, Χρηστοήθεια Προς διακόσμησιν ηθών των Νέων πάνυ λυσιτελής. Εκ της Λατινίδος μεν ποτέ εις απλήν μετενεχθείσα φράσιν, Κοσμηθείσα δε τω κάλλει του ελληνικού χαρακτήρος και εν τινι προσαυξυνθείσα χάριν των σπουδαίων υπό του Ελλογιμωτάτου, και εν σπουδαίοις αρίστου κυρίου Αντωνίου του Βυζαντίου, στο: Εγκυκλοπαίδεια Φιλολογική εις τέσσαρας τόμους διηρημένη. Συναρμοσθείσα μεν ποτέ παρά του Ελλογιμωτάτου Ιωάννου Πατούσα του εξ Αθηνών. Νυν δε επιμελέστερον μετατυπωθείσα, ηυξύνθη εν τισιν ήπερ το πρώτον, άτε δη προσετέθη το άχρι νυν ανέκδοτον φιλοπόνημα του κυρίου Αντωνίου Βυζαντίου καλούμενον Χρηστοήθεια, Προς παραίνεσιν ηθών των νέων..., τόμος Πρώτος, Ενετίησιν αψπ' (1780), παρά Νικολάω Γλυκεί του εξ Ιωαννίνων
2. Καισάριος Δαπόντες, Χρηστοήθεια, περιέχουσα, και διδάσκουσα τους τρόπους, Δι' ων αποκτώνται τα καλά και εύτακτα ήθη της ψυχής και του σώματος, μετά προσθήκης Λόγων τινών, και Ιστοριών, και Ύμνων. Μεταφρασθείσα, και στιχουργηθείσα παρά Κωνσταντίνου Δαπόντε, Του μετονομασθέντος Καισαρίου. Προσφωνηθείσα δε τω εξοχωτάτω και εκλαμπροτάτω κυρίω Πάνω Μαρούτζη, Μαρκέζω. Ενετίησιν 1770
3. Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Πραγματεία περί παίδων αγωγής ή Παιδαγωγία, Ενετίησι 1779
4. Δημήτριος Δάρβαρις, Χειραγωγία εις την Καλοκαγαθίαν, 1791
5. Φραγγίσκος Σοαύιος, Στοιχεία της Λογικής, Μεταφυσικής και Ηθικής, νεωτέρα τινί μεθόδω συνταχθέντα εις την Ιταλικήν Διάλεκτον υπό Φραγγίσκου Σοαυίου κληρ. Κανονικ. Σομ. Βασιλικού Διδασκάλου. Μεταφρασθέντα εις την ημετέραν Διάλεκτον παρά Γρηγορίου Ιεροδιακόνου Κωνσταντά του Μηλιώτου εις χρήσιν των αυτού Μαθητών Νυν δε πρώτον τυπωθέντα χάριν των Φιλολόγων συνδρομή φιλότιμων Ελλήνων, ων τα ονόματα καταγράφονται εν τω τέλει τούδε του Δ' Τόμου Επιστασία Σπυρίδωνος Βλαντή. Τόμος Δ' περιέχων την Ηθικήν. Ενετίησιν 1804
6. Βενιαμίν Λέσβιος, Στοιχεία Ηθικής. Χειρόγραφο 2969 της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, 1809 Απριλίου 15 εν Ρώμη
7. Κωνσταντίνος Μ. Κούμας, Σύνταγμα Φιλοσοφίας, τόμος τέταρτος, περιέχων την πρακτικήν Φιλοσοφίαν, ήγουν περί Δικαίου, Ηθικήν, Ηθικήν Θεολογίαν [. . .]

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00